Café "De Wacht" aan de Torenstraat

Gepubliceerd 17-05-2006

Vandaag een foto van het interieur van café De Wacht , voorheen onder de naam het café van Van Isselt op de hoek van de Torenstraat en de Stationsweg. Het café is in 1935 afgebroken en op de plek heeft de familie Stuut een dubbelwinkelhuis laten bouwen waarvan hij de helft heeft verhuurd aan banketbakker Schaddelee (later banketbakker Dogterom) en in de andere helft begon de familie Stuut afkomstig uit Groningen een drogisterij (later drogisterij Mol).

Op de foto zien we links in de deuropening Jan van Kooij en zijn vrouw vooraan in het midden is Marritje van Herwaarden. Marritje was van huisuit bekend met de horeca. Haar grootouders waren Jacobus van Ee en Gerritje van de Pol. Zij hadden Café de Rode Haan aan de Birkstraat en deden het cafe later over aan hun dochter Gijsbertje die trouwde met Hendrikus van Herwaarden. Uit het huwelijk van Gijsbertje en Hendrikus kwamen vijf kinderen voort geboren in de Rode Haan. Marritje Ger, Coba Bram en Bertha.. Allemaal echte Soesders. Hendrikus was weer de zoon van de waard van herberg de Drie Ringen achter de Oude Kerk. 

Marritje‘s moeder is jong gestorven 46 en vader bleef met vijf kinderen zitten waarvan Marritje de oudste was. Al jong kreeg zij verkering met Evert Legemaat maar later leerde zij Jan van Kooij kennen met wie ze trouwde. Zij kregen vier kinderen. Voor zij cafe de Wacht huurde hadden zij een zaak aan de Wieksloot. Eenmaal als cafébaas in de Kerkebuurt ,het toenmalige centrum van Soest, lieten zij achter het café een bovenhuis bouwen met daaronder drie ruimten waarvan twee als garage dienden en de laatste als danszaal. De danszaal stond in de jaren twintig bekend als de zaal van Jan van Kooij. Er traden daar onder anderen Het Duo Hofman, De Sprekende Ezel en de Man met de Drie benen op. In het bovenhuis woonde Jan en zijn gezin. Zijn vrouw Marritje heeft bijna aan het eind van haar leven nog het een en ander opgeschreven en daaruit krijgen de de indruk dat het gezin van de inkomsten van café maar nauwelijks kon rondkomen. Jan van Kooij handelde wat bij als varkenskoopman en moeder Marritje runde het cafe ‘met horten en stoten‘ want het bracht nauwelijks de huur op. Meerdere malen werd zelfs de huur opgezegd en ging kennelijk de cafédeur een poosje op slot. De vier kinderen hebben er weinig van gemerkt want zoon Jan van Kooij junior schreef in 1994 aan de Soester Courant tien velletjes vol over zijn fantatisache jeugd in het hartje van Soest.

Grintweg
De Torenstraat ,vertelt Jan jr, was in die jaren smal en eigenlijk niet meer dan een grintweg. Toen de weg werd bestraat, voerde de gemeente eenrichtingsverkeer in .Enkel vanaf Soestdijk mocht men over de Torenstraat. Het verkeer vanaf Amersfoort ging achter de kerk om. Die situatie heeft tot 1953 geduurd. De echte Kerkebuurt begon voor de bewoners bij de openbare lagere school van meester Feenstra. Hij was toen het hoofd van de school. In de eerste klas kreeg Jan les van juffrouw de Ruiter-Kraaikamp. We schreven met lei en griffel en hadden een sponzendoos en een griffelkoker. Verder kreeg Jan les van juffrouw Dien Brinkgreve en meester van ‘t Hof. Achter de lagere school stond de gymnastiekzaal waar de Soester turnclub oefende onder leiding van de heer van der Linden. Jan‘s zus Elly was meer dan tien jaren de pianiste voor de ritmische begeleiding van de gymnasten en turners. Naast de school stond De Gouden Ploeg, het cafe van tante Jans Stalenhoef. Na de oorlog maakten veel bussen met dagjesmensen op terugweg richting Amsterdam hier nog een laatste stop. Op de hoek van de Stationsweg stond het huis van Entrop, daarnaast garage Matsjoe. Kooij herinnert zich nog het sigarenwinkeltje van Koelewijn, waar tijdens de vlucht van de Uiver met speldjes op een prikbord werd bijgehouden waar het beroemde vliegtuig zich bevond. 
Naast de oude kerk was een klein kerkhof, waar Jan‘s oom Gerrit van Herwaarden doodgraver was. Hij was tevens koster van de kerk en zijn zoon Bram bespeelde zondags het orgel. Dochter Marie van Herwaarden beheerde jarenlang het Kerkelijk Bureau aan het Kerkpad, en ze deed ook veel voor de EHBO (samen met George Klomp en ambulance-chauffeur Gerrit Holwerf). Jan moest tweemaal per zondag naar de kerk. Als kind was hij bang voor de voorzanger Van de Lucht. Hij zong zo vreselijk hard voor in de kerk, dat Jan er ‘s nacht angstig wakker van werd. Later kreeg Jan les van hem in timmeren en figuurzagen aan de Driehoeksweg en kwam hij er achter dat het best een aardige man was. 

Winkelgalerij
Naast het huis van de koster lag de ‘winkelgalerij‘ met onder meer Vis (Rapid schoenwinkel en schoenreparatie) en verder Wolthuis, Middelman manufacturen en daarnaast de schoenenwinkel van Jaap van Isselt verderop kruidenier Quelle later overgenomen door Stempvoort. Quelle ging in boeken en kantoorartikelen doen verbonden met een postagentschap aan de Gallenkamp Pelsweg ). Verder bestond de middenstand van de Torenstraat uit slagerij Spelt en daarnaast ijzerhandel de Witte, slagerij Tebbens en Fugers zadelmaker en als laatste op de hoek het garen- en band-winkeltje van de weduwe van Doorn. Aan de andere kant van de weg Rauwendaal sigarenwinkel en fotograaf van Groningen en verder de Maalderij met direkteur W.P.Hilhorst en cafe Zonneheuvel van Adriaan Stalenhoef. 
Voor het aanzien van het winkelbestand in de Torenstraat was de ruil van het onrendabele café de Wacht met twee nieuwe winkels best een goede zaak. Broodbakkers waren er genoeg in de Kerkebuurt. Men kon kiezen uit vijf bakkers, van de Flier, van Brummelen, Van Ee, Piet en Ant Stalenhoef (de gezonde apotheek) en Gijs Hilhorst meer bekend als Gijs Broodje. Maar een fijne banketbakker en een drogisterij maakte het toenmalige Torenstraat als centrum compleet. Na de oorlog in 1953 werd de Torenstraat verbreed en geasfalteerd en er werd tweerichtingsverkeer ingesteld. 
Jan van Kooij jr is later getrouwd met de dochter van een ambtenaar. Het huwelijk werd ingezegend in de Oude Kerk door zijn neef Bram, de vroegere organist die inmiddels dominee was geworden. Jan begon een rijwiel- en motorhandel in Baarn. Die zaak bestaat nog steeds. 
Wij bedanken mevrouw van Kooij voor de foto‘s en informatie.

---

Heeft u aanvullende informatie bij dit artikel, gelieve contact met ons op te nemen

Verdwenen Soest is mede mogelijk gemaakt door