Gepubliceerd 21-01-2004
Vandaag in Hervonden Soest weer een Soester huisjes van het type waarvan er velen in Soest hebben gestaan. Een laag huisjes met meestal een grote tuin waar vaak wat kleinvee rond scharrelde. Het huisje op de foto stond ooit aan het begin van de Schoutenkampweg nummer 4 , waar nu het Gezondheidscentrum de Bundeling is gevestigd. De Bundeling dat op dit moment wordt verbouwd en uitgebreid. De meeste oude Soesters weten nog te vertellen dat voor de Bundeling er een kleuterschool en een bibliotheek is geweest. Dat waren gebouwtjes die we nu zouden kunnen aanmerken als twee goed geisoleerde keetjes, gebouwd in naar we aannemen in de jaren 1965/68. Voor 1965 heeft Alphons Hooft er gewoond. Alphons met de bijnaam half onsje. Hij was klein van stuk en hij praatte nogal vlug en dan klinkt Alphons al gauw half-ons.
Maar we gaan nog enkele tientallen jaren terug in de tijd want wat velen niet meer weten is dat voor Alphons Hooft er woonde Gart Hilhorst er met vrouw en vijf kinderen heeft gewoond. Iedereen kende hem als Gart van witte Jan. Gart was noodslachter en hij handelde in petroleum en zijdelinks ook wel in kalveren en ander vee. Hij staat in het adresboek van 1937 dan ook vermeld als koopman. Kort voor de oorlog is Gart met zijn vrouw Jaan de Kruif en de kinderen verderop naar Schoutenkampweg 44 verhuisd, precies tegenover de Oude Utrechtseweg. Wat reden van de verhuizing is geweest is niet bekend, maar in die tijd veranderde men nogal makkelijk. Je kon bij de vleet in Soest lege huisjes uitzoeken en voor een gulden huur minder pakte je tafel en stoelen en bed op voor een ander onderkomen. Van Gart weten oude Soest-Zuiders nog te vertellen dat Gard voor een fooitje zondags bij de Hoogmis op de fietsers van de parochianen van de Heilige Familiekerk paste. Engelbert Heupers, die vele verhalen van oud Soesters heeft opgetekend , schrijft in zijn boek “Soest in grootvaders tijd”,uitgebreid over de stropersaktiviteiten van Gart. Gard was in zijn jonge jaren een geducht stroper. Meestal was hij de jachtopzieners te slim af maar werd hij op heterdaad betrapt en kreeg hij een bekeuring dan betaalde hij die niet maar ging er liever een paar dagen voor zitten.
Maria van Gart
We horen het een en ander van de oudste dochter Maria van Gart van witte Jan, de enige van de vijf kinderen die nog leeft. Ze woont in Marienburg. Maria is 87 jaar.Met haar korte geheugen heeft ze veel moeite, maar uit haar kinderjaren komen uit de diepte nog wel herinneringen los. Als oudste van het gezin mocht ze geen vriendinnetjes hebben. Er moest gewerkt worden en het geld wat binnenkwam moest je afgeven voor het gezin. De andere kinderen hebben het makkelijker gehad weet ze nog. Ze had als meisje meerdere werkhuizen. Werkte ook nog bij pastoor Lommerse.In de kerk had ze een keer haar klompen voor de communiebank laten staan. Het was al donker en daarom dacht ik haal ze morgenochtend wel op, want je mocht geen licht in de kerk maken. Lommerse had ze gevonden em hij zei ik heb klompen gevonden en ik heb gezocht naar die kerel. Hij wist wel dat de klompen van haar waren ,maar je durfde niets te zeggen. Lommerse was wat plagerig.
Moeder was wel streng. Als we vervelend waren zei “als het nu niet afgerlopen is geef ik je met Jan Korlaar mee”. Korlaar liep met een kar met ijzeren wielen door het dorp vodden ophalen en ouwe spullen.
Maria Hilhorst is later met Johannes Hasselbach getrouwd. Haar man werkte bij het paleis. In Maria’s kamertje in Marienburg hangt nog een oorkonde van 25 trouwe dienst. De tekst: Huisorde van Oranje. Hare Majesteit de Koningin heeft Het kruis van trouw en verdienste in zilver van de Huisorde van Oranje toegekend aan de heer J. Hasselbach ten bewijze waarvan deze verklaring is uitgereikt door de Kanselerij der Orde.
‘s Gravenhage, 10 september 1971. Ondertekend door: De Griffier der Kanselarij en De Kanselier der Koninklijke Huisorden. Het echtpaar Hasselbach bleef kinderloos.
Verder hangt er in de kamer van Maria nog een fotootje van vader en moeder, Gart van witte Jan, het lijkt een trouwfoto. Zo hebben we weer een Soester huisje kunnen traceren.
Historische Vereniging Soest/Soesterberg
Steenhoffstraat 46
3764 BM Soest