Boerderij "Het Eerste Erf"

Gepubliceerd 04-12-2002

Van boer Ton Hartman wonend in de Birkt tegenover Avia ontvingen wij onlangs een mailtje. Hij doet samen met de heer J.J.Meerts onderzoek naar boerderijen en hun bewoners in de Birkt. Zij zijn heel systeematisch begonnen bij boerderij "Het Eerste Erf", tegenover het Witte Huis. Het is de eerste boerderij vanaf de grens van Amersfoort. Via Hartman kwamen we aan de weet dat de pacht van de boerderij "Het Eerste Erf" in 1886 zou aflopen en zodoende kon eigenaar de heer van Hall de boerderij weer verkopen en dat deed hij.

Van Hal verkoopt de boerderij op 1 mei 1888 aan Cornelis Westeneng Hendrikszoon, landbouwer uit Maartensdijk voor f 18000.=. Toen van Hal de boerderij in 1875 kocht waren de landerijen om de boerderij 9 ha groter. Bij de verkoop aan Westeneng was die 9 ha niet in de koop begrepen. Boerderij en erf waren een stuk kleiner. Waarschijnlijk is dit stuk land eerder aan een andere boer verkocht. 

Cornelis Westeneng was gehuwd met Neeltje van Ooyen ook uit Maartensdijk. Het wekte toen al verwondering, en ook nu nog, dat het jonge boeren echtpaar uit het Protestandse Maartensdijk zich ging vestigen tussen de voornamelijk Rooms-Katholieke boerenstand van Soest. 

Het gezin Westeneng bestaat als zij in Soest komen wonen uit vader,moeder en drie kinderen. Alle drie meisjes, de oudste Teuntje en een tweeling Trijntje en Cornelia die op dat moment tien jaar oud zijn. En zo boerden Protestant en Katholieke boer samen op in Soest. Ton Hartman noemde het een vorm van integratie en dat is kennelijk heel goed verlopen want we hebben nooit een wanklank vernomen. Beide respecteerden elkaar zeer.

Cornelis Westeneng heeft maar 14 jaar geboerd in Soest. Op 31 januari 1902 overleed hij. Er gebeurde na zijn dood heel veel in dat jaar 1902. De erfgenamen besluiten om een veiling te houden op 3 juli 1902 in herberg "De Gouden Ploeg" te Soest. De veiling leverde f 18.010.= op.
De erfgenamen zijn: 
a. de weduwe Neeltje van Ooijen, landbouwster te Soest en hun kinderen.
b. Teuntje Westeneng gehuwd met Jan Kastelein, koopman te Soest.
c. Trijntje Westeneng gehuwd met Jan Broertjes, koopman en winkelier te Soest.
d. Cornelia Westeneng sinds twee maanden gehuwd met Cornelis Hendrikus van Brummelen, broodbakker te Soest. 

Een verder gevolg van het overlijden van Cornelis Westeneng was dat de weduwe Neeltje van Ooijen haar verdere leven bij haar schoonzoon in de bakkerij in de Kerkebuurt heeft ingewoond. De latere kinderen van Cees van de bakker vonden dat niet zo prettig,hebben we door overlevering vernomen. Neeltje van Ooijen was een streng wat chagrijnig mens of op zijn zacht gezegd geen aardige opoe.
Voor bakker Cees van Brummelen kwam er door de erfenis een sloot geld vrij. Hij liet meteen in 1902 in de Kerkebuurt een nieuwe bakkerij tegen het oude huis uit 1737 aanbouwen. Als je voor het pand sta zie je duidelijk de verschillen in bouw.

Cees (1877-1959) was al de derde generatie bakkers van Brummelen op Soest. Zijn vader Evert (1841-1919) liet in die jaren verderop in de Kerkstraat (nu nummer 53) een huis bouwen. Hij ging er wonen met vrouw en dochter Jaaike. Zij hielden een beetje pension en verder is van Evert bekend dat hij iedere vrijdag een retourtje Utrecht nam ,met treintje Bello, en dan ‘s middags de familie op lekkere gebakken visjes uit de stad trakteerde.

Het aardige van al deze informatie vinden wij van verdwenen soest dat wij er nu een paar foto’s bij kunnen leveren.

Een foto is een schilderij van de boerin Neeltje van Ooijen. Zij draagt naar kenners zeggen een typisch protestantse muts.
Op andere foto zien we de tweeling Cornelia (links) en Trijntje (rechts) wandelend in de Zwarte Weg of later de Peter van den Breemerweg genoemd.

---

Heeft u aanvullende informatie bij dit artikel, gelieve contact met ons op te nemen

Verdwenen Soest is mede mogelijk gemaakt door