Gepubliceerd 19-04-2000
Via een tip van de heer Baars uit Soesterberg hebben we de naam en het leven en werk van de stationchef van Soestduinen kunnen achterhalen. De chef op de foto van Verdwenen en nu Hervonden Soest is de heer Hermanus Oostema (roepnaam "Mans"). Geboren op 27 april 1889 in Eenrum in Groningen en overleden op 12 maart 1975 in het ziekenhuis te Amersfoort.
Mans Oostema diende in de oorlog van 1914/1918 bij het paardenvolk in Soesterberg. In die jaren leerde hij Helena van de Broek uit Soest kennen. Zij woonde toen in een huisje nabij de bocht van Zonnegloren. Op 29 september traden zij in Soest in het huwelijk en gingen in Soesterberg wonen. Uit dit huwelijk werden 4 kinderen geboren, drie jongens en een meisje. Vermoedelijk omdat een broer van Helena, Arie van den Broek al bij het spoor werkte is ook Mans Oostema vanaf zijn huwelijk bij de NS in dienst gekomen. Volgens een zoon van Oostema eerst als arbeider/telegrafist en allengs opgeklommen als chef van station Soestduinen.
Stationchef was in die tijd een verantwoordelijke en drukke baan. De de loop van treinen werd nog via morseseinen van station naar station doorgegeven. Het bedienen van wissels en seinen gebeurde nog handmatig door middel van handlos en honderden meters stalen trekdraden, die via veel katrollen met veel vet naar hun doel voerden. Ook de spoorbomen van de Soesterbergsestraat werden vanaf het station bediend.
De heer Huijbers, de laatste stationchef van Soestduinen, reageerde ook op de foto van zijn vroegere collega. Oostema staat geposeerd bij het apparaat dat de spoorbomen bediende. De hendels staan in de stand dat de spoorbomen zijn gesloten. Pas als de bomen gesloten waren kon het sein op veilig worden gezet. Er passeeerden in de laatste dienstjaren van chef Oostema ongeveer 180 treinen per etmaal. De spoorbomen waren wel 35 minuten per uur dicht. Het baanvak Utrecht-Amersfoort is omstreeks 1960 geautomatiseerd door het invoeren van AHOB‘s (Automatische Halve Spoorwegbomen). De overweg werd een stuk verbreed. Maar de heer Oostema heeft dit als chef niet kunnen meemaken. Hij is al in 1953 gepensioneerd. Bij zijn afscheid op 63 jarige leeftijd kreeg hij van de NS een horloge aangeboden voor trouwe dienstjaren, vertelt zijn dochter.
De diensttijd van Oostema is klein jaar onderbroken geweest. Ook Mans Oostema gaf gehoor aan de spoorwegstaking die in het oorlogsjaar 17 september 1944 door de Nederlandse regering in Londen per radio werd afgekondigd. Oostema meldde zich vanaf die tijd tot aan de bevrijding niet meer op zijn werk. Hij dook onder in eigen huis. Bij razzia‘s had hij een veilige vluchtplek in een kast onder de trap.
Rest ons nog te melden het verhaal van een hoge bestuursambtenaar van de NS. Net na de oorlog organiseerde de NS landelijk een soort wedstrijd: "Welk station werd het best onderhouden en zag er uit als een mooie tuin". Er werd zeker ook naar de begroeiing van struiken en planten gekeken. Beter omschreven is, welk station was de mooiste "tuin". Een speciale commissie trok ieder jaar het land door om alle stations te beoordelen. Drie jaar achtereen behaalde station Soestduinen landelijk de eerste prijs.
Alle mensen die ons informatie gaven over stationchef Hermanus Oostema hartelijk dank.
Historische Vereniging Soest/Soesterberg
Steenhoffstraat 46
3764 BM Soest