Illegale slachterij tijdens oorlog

Gepubliceerd 05-04-2011

Vorig jaar werden er tijdens een verbouwing van een huis in Amsterdam ruim 250 foto’s teruggevonden van de NSB-fotograaf Bart de Kok. In het stadsarchief van Amsterdam worden deze foto’s tentoongesteld. In de landelijke pers is ruim aandacht geschonken aan de vondst van deze foto’s en de tentoonstelling. Ook op internet zijn de foto’s te bekijken. Hoewel de meeste foto’s betrekking hebben op  gebeurtenissen in Amsterdam, maakte Frans Kingma ons er op attent dat er ook foto’s  in de gevonden collectie zijn die betrekking hebben op illegale slachtingen in Soest in 1941. Als iemand het gebouw op de foto herkent, dan houden we ons aanbevolen voor nadere informatie. De foto’s gaven aanleiding om eens te duiken in het politie-archief van de oorlogsperiode. In de dagrapporten van 1941 stond niets vermeld. Uiteindelijk kwamen we in de correspondentie een brief tegen van de waarnemend korpschef Van de Essenburg, gedateerd 15 november 1941. De toenmalige korpschef, inspecteur A.F. Schreuder was op 20 oktober 1941 door de S.D. gearresteerd.

De genoemde brief van de waarnemend korpschef was gericht aan de officier van justitie en had betrekking op een veroordeling tot zes maanden gevangenisstraf van Marinus Jacobus van Breukelen, wonende aan de Oude Grachtje nr.10.  De woning stond ongeveer op de plek waar nu de zogenaamde KLM –flats staan langs de Koningsweg. Wie meer wil weten over de historie van het Oude Grachtje en de bebouwing en bewoning daarvan kan de website raadplegen www.oud.soest. nl. en dan doorklikken naar de button historische vereniging en vervolgens de button bronnen voor hist. onderz. Door een oud-bewoner van het Oude Grachtje (Anton Roest) is een brochure samengesteld over het Oude Grachtje.

De straf van 6 maanden gevangenisstraf was toegekend omdat hij (Ries van Breukelen) op 14 juli 1941 een koe had geslacht zonder toestemming hetgeen verboden was.  Zeer waarschijnlijk was er verraad in het spel, hetzij van een concurrent of van NSB-aanhangers. Overigens zal hij het rund wel kundig hebben geslacht want hij was opgegroeid als zoon van een slager. Zijn vader had een slagerij gehad aan de Koninginnelaan  en er waren in het verleden door de zonen wel meer huisslachtingen verricht.

In de brief werd vermeld dar Marinus werkzaam was bij H. van Breukelen , aannemer aan de Regentesselaan. ( Het gaat hier om Henk van Breukelen die op 18 november 1944 is gefusilleerd in het kamp Amersfoort en als bekend verzetsstrijder onder grote belangstelling op 25 augustus 1945 in Soest is herbegraven). Volgens de brief had Marinus van Breukelen het rund geslacht als aanvulling op het karige inkomen  waarmee hij zijn gezin moest onderhouden. Er werd op gewezen dat er drie kinderen waren van resp.10, 9 en 4 jaar oud en dat de heer van Breukelen gunstig bekend stond en niet te verwachten was dat hij nogmaals iets zou doen wat niet mocht. Kortom, hoewel het niet expliciet werd vermeld was de brief toch impliciet een pleidooi voor een vermindering van de straf. Van de kinderen van Marinus van Breukelen is de jongste dochter, die in 1941 vier jaar was nog in leven. Zij ( mevr. Wijnands-van Breukelen) vertelde me telefonisch dat ze zich nog kon herinneren dat ze met haar moeder een keer mee was geweest om haar vader te bezoeken in de gevangenis van Veenhuizen. Gelukkig heeft Ries van Breukelen zich ook na die tijd niet altijd gehouden aan de wetten en verboden van de bezetter. In het boek ‘Soest onder vuur”wordt op blz. 47 vermeld dat een verzetsploeg haar geheime beraadslagingen hield in het huis van Ries van Breukelen aan het Oude Grachtje en vertelde de verzetsstrijder ToonHilhorst o.a. “De wapens die we verzamelden sloegen we op bij Ries van Breukelen. Dorus Kok heeft een keer met een kinderwagen wapens in Baarn opgehaald. De baby lag er bovenop. Bij Ries van Breukelen hebben we in 1943 geleerd hoe we een stengun moesten gebruiken. We hebben slechts eenmaal naar dat wapen gegrepen. Dat was om de Duitsers uit de tent te lokken”. Bij de zoektocht naar informatie over Ries van Breukelen kwamen meer verhalen los. De ruimte ontbreekt om daar verder op in te gaan. Bij de herdenking op 4 mei kunnen we mede stilstaan bij hen die de moed hadden tegen illegale heersers in te gaan.

---

Heeft u aanvullende informatie bij dit artikel, gelieve contact met ons op te nemen

Verdwenen Soest is mede mogelijk gemaakt door