Het Wijkhuis aan de Middelwijkstraat

Gepubliceerd 24-06-2009

Vandaag in Hervonden Soest een foto van het Wijkhuis aan de Middelwijkstraat 36. Het is in opdracht van de Ned. Hervormde Kerk gebouwd in 1912. De bouwer is bijna zeker de aannemer Nan Swager geweest. Wij vonden de foto in het mapje met foto’s van huizen die in die tijd door hem zijn gebouwd zoals Herstellingsoord en Kinderhuis “Trein 828” aan de Kolonieweg en het huis aan de overzijde van de schilder Isings ‘In d’ Opgang’ en verder nog andere villa’s in Soest en omgeving.
Nan Swager verbouwde omstreeks 1896 ook ingrijpend de pastorie van dominee Brans aan de Kerkstraat no15.

In 1907 begon de Ned. Herv Kerk het werk van het Oranje-Groene-Kruis op initiatief van wijlen ds Brans en aanvankelijk vormden ziekenverpleging en kraamverpleging de voornaamste taak van de eerste zuster die uit Baarn kwam om in Soest te werken voor de Ned.Herv.Wijkverpleging. Het was zuster Zeilmaker die tot 1909 in onze gemeente bleef.
Na zuster Zeilmaker werd contact opgenomen met het diaconessenhuis in Utrecht en lange tijd kwamen uit Utrecht zusters die in Soest voor het Oranje-Groene-Kruis werkzaam waren.Het zijn er veel geweest en van velen is de naam vergeten, maar niet die van zuster Truus den Boer en zuster Henny . Zuster Truus den Boer begon in 1921 haar werkzaamheden bij de Ned.Herv.Wijkverpleging en zuster Henny kwam haar in 1929 assisteren. Voor de komst van zuster Truus was er al een commissie wijkverpleging waarin de dames Loten van Doelen Grothe-Van-Weede, de echtgenote van de burgemeester, en mevrouw Beckering zitting hadden.Zij konden naast de steun van de Ned.Herv.Kerk, ook op de steun van koninging-moeder Emma rekenen die in die tijd veel belangstelling toonde voor het werk van het Oranje-Groene-Kruis. 

Pionierswerk
Op 20 januari 1917 werd het gebouw aan de Middelwijkstraat betrokken en zuster Truus begon hierin vier jaar later het werk, dat uitgebreid werd met de taak t.b.c.bestrijding. In 1929 werd een tweede zuster Henny aangesteld en de Ned.Herv.Wijkverpleging werd geheel zelfstandig. Van hieruit opereerden de beide bijna legendarische wijkverpleegsters “Truus en Henny” en deden zij het pionierswerk op het gebied van de kraam- en wijkverpleging in Soest, naast de R.K.zusters van Marienburg.

Uit het jaarsverslag van begin juli 1932 lezen we dat de zusters 9995 bezoeken hebben afgelegd. Als kraamverpleegster hebben 82 maal dienst gedaan. Zij hebben 60 maal na overlijden gekleed en hebben 30 maal bij ziekenvervoer geholpen. Het Wijkhuis leende tevens 368 verplegingsartikelen uit. De vergoeding voor zuster Truus den Boer stond als 240 gulden op de balans. 
Na de oorlog werd de zorg voor de zwakke en zieke mens verbreed. Begin 1951 deelde de wijkverpleging mee dat een aantal specialisten op gezette tijden in het Wijkhuis spreekuur zou houden. 
Er kwamen een gewone huisarts, een neus-keel en oor-arts, een vrouwenarts en ook een zenuwarts hield nu en dan spreekuur . In 1953 startte de verpleging er een moedercursus. In acht opeenvolgende weken konden (aanstaande)moeders in de avonduren een cursus te volgen. ‘‘Voor een ieder toegankelijk‘‘. De gezinsverzorging kreeg meer aandacht.
In die jaren solliciteerde Janneke Rinn een meisje uit Zeeuws Vlaanderen als gezingsverzorgster bij het Oranje-Groene-Kruis. Ze hadt juist een halfjaar aan een internaat in Eindhoven een opleiding gezinsverzorging met goed gevolg beeindigd. Een pittige opleiding opgezet door de diaconiën van de hervormde kerk. Nog pittiger was de praktijk. 

Status
Janneke kwam onder het regiem van zuster Truus en zuster Hennie te werken. Die periode is haar bijgebleven. Ze moest bij grote gezinnen waar de moeder ziek was het huishouden doen en de patient en het gezin verzorgen van ’s morgens acht tot ’s avonds na het eten. In het begin bewoonde ze een kamer in het wijkhuis maar de zusters vonden dat ze maar snel ergens anders een kamer moest zoeken. De status van wijkzuster was meerdere stappen hoger dan die van een gezinsverzorgster en dat lieten zij duidelijk blijken. Geen prettige tijd voor Janneke, ze zou er een boek over kunnen schrijven. Janneke geeft toe dat de zusters Truus en Hennie ook hard voor zichzelf waren en zeker ook voor hun patiënten. Zij waren van vroeg tot laat bij de patienten of onderweg. De zusters waren handig en praktisch. Een jonge moeder die een baby de borst gaf en daarbij soms teveel moedermelk aanmaakte moest de overproduktie maar afkolven, de zusters wisten wel raad met gezonde moedermelk. 
Op een zaterdagmiddag in 1954 werd in de grote zaal van restaurant Eemland afscheid genomen van de wijkzusters Truus en Henny, die respectievelijk 33 en 25 jaar hun krachten hadden gegeven aan de volksgezondheid van Soest. Zij hadden liever enig officieel gedoe stil voorbij willen laten gaan, maar op voorwaarde dat zij niet bejubeld zouden worden stemden zij toe het afscheid te ondergaan.”Zuster Truus kwam in Soest toen er 7500 inwoners waren en zuster Henny toen Soest 12.500 inwoners telde”, zei de burgemeester tot het grote gezelschap dat de zusters kwamen bedanken. Nu zij het wijkhuis voor een eigen woning hadden geruild was de bestemming van het cadeau wat makkelijker geworden. De heer Regter overhandigde de zusters namens de bevolking een cheque van 3100 gulden.
Deze rubriek wordt namens museum Oud Soest verzorgd door Gijs van Brummelen. Voor reacties: tel 6012158 of schrijf naar Soester Courant, Van Weedestraat 227, 3761 CD Soest;redactie@soestercourant.nl. Kijk ook eens op www.verdwenensoest.nl. 

Nagekomen commentaar: De heer B.Littooy uit Soesterberg meldde de volledige naam van zuster Truus den Boer. Zuster Truus hing de vegatarische levenswijze aan.Zij wilde bij haar dood niet begraven maar gecremeerd worden en dat vertelde zij duidelijk aan ieder die het maar weten wilde. Voor die tijd nog een moderne gedachte.

---

Heeft u aanvullende informatie bij dit artikel, gelieve contact met ons op te nemen

Verdwenen Soest is mede mogelijk gemaakt door