De lindebomen van de Kerkebuurt

Gepubliceerd 27-05-2009

Vandaag een foto van de dikke lindebomen achter de oude kerk. Er stonden er drie die vermoedelijk vier eeuwen geleden gelijktijdig zijn gepland.De dikke lindeboom van de foto stond midden op de 
Peter van den Breemerweg. Hij is tijdens een hevige storm in 1927 omgewaaid. Men vond dit in de buurt wel jammer voor de kinderen die toen nog rustig rond de boom niet door het verkeer gehinderd konden spelen. De linde is in stukken gezaagd, de wortels gerooid en voor zover wij weten is er verder weinig ruchtbaarheid aan gegeven. Wat overbleef is een foto met de kinderen van de twee grote bakkersgezinnen van Brummelen en van de Flier.

De andere verdwenen linde stond op het erf van bakker van Brummelen voor de winkel. Bij een hevig noodweer in 1950 is ook deze linde omgewaaid. Gelukkig viel de boom gunstig pal voor het huis langs en veroorzaakte nagenoeg geen schade. Zevenentwintig jaar is het een kale plek gebleven. Toen heeft Evert van Brummelen junior een reeds volwassen grote nieuwe linde laten overplanten. Deze linde stond op het Oude Grachtje voor het huis van Hilhorst, beter bekend als "Sterke Toon". Door uitbreiding van Over Hees moest de boom het veld ruimen. Grondwerkbedrijf Toon Kuier heeft de linde uitgegraven en met grote kluit op de shuffel over de Eng naar de Kerkebuurt vervoerd en daar vakkundig herplant. De linde kon bij de spoorovergang aan de Veldweg maar net onder de bedrading door. Op precies 28 april 1977 stond de linde op zijn nieuwe plek. Volgens bakker Evert van Brummelen heeft de hele operatie inclusief boom niet meer dan zevenhonderd gulden gekost.

De lindeboom op de Eemstraat/hoek Kerkstraat heeft de Kerkebuurt het langst gesierd. De boom was er het slecht aan toe. In februari 1969 is hij in opdracht van de gemeente gerestaureerd.Dit gebeurde door de op dit gebied gespecialiseerde firma Copijn & Zn. Te Groenekan, die heel Europa rondreist om oude tot zeer oude bomen te restaureren. De boom kon na behandeling weer wat jaartjes mee.

Ruim dertig jaar later laaide de discusie over het wel of niet kappen weer op.
Het jaar 2000 was mogelijk een goed moment om de laatste van de drie lindenbomen maar de genadeslag te gevenen de oude knoepert te kappen. Toen dat bekend werd waren de rapen gaar. De boom botte ieder jaar uit, bloeide en gaf wel nieuw blad maar toch ook het nodige dode hout. Al stond de laatste oude linde wel enigszinds in de beschutting van de Oude Kerk het was en bleef een holle boom en volgens de gemeente een gevaar voor de omgeving. Vooral de tegenstanders van het kappen roerden zich. Er zijn na de mythische boom “der kennis des goeds en des kwaads” –van het bijbelverhaal over de zondval van Adam en Eva in het paradijs weinig bomen geweest waarover zoveel ophef is gemaakt als de oude linde in de Kerkebuurt, schreef de Soester Courant. Maar de gemeente hielt de rug recht om de linde te kappen en te vervangen door een jonger exemplaar met een mooi hekje erom.

“Lindebomen speelde vooral in de Middeleeuwen een belangrijke rol in het volksleven en bij volksoverleveringen. De linde is de door het volk meest vereerde boom. De linde heeft geneeskracht. Thee van lindebloesem voorkomt beroerte en bedaart hartkloppingen.Pap van lindeschors geneest brandwonden en verhindert uitvallen van haar.”schrijft de heer Heupers in het boek “Soest bij kaarslicht en tuutlamp.”Een rij lindebomen voor een boerderij diende vaak als windvang en als zonnewering.
Onder lindebomen werd dikwijls recht gesproken, daarom werden zij op de dorpspleinen geplant, zogenaamde gerechtslinden, waar ook de kaak stond opgesteld.Welk een belangrijke plaats de lindeboom door de eeuwen heen in ons leven heeft ingenomen, blijkt wel uit de vele familienamen die het woord linde bevatten. Van der Linde(n), Lindeboom,Lindekamp, Lindeman,Lindenhof,Onder de Linde,Ter Linde(n)enz.

Lindebomen waren vroeger vaak met een waas van geheimzinnigheid omgeven. Dikwijls spookte het rond de lindenboom en man moest zich wachten voor de boom waarom een band of touwtje was gebonden. Zo’n boom mocht niet aangeraakt worden, het was een koortsboom. Er was dan iemand geweest,die zijn koorts had afgebonden. Het lint of touwtje moest eromheem blijven zitten. De koorts werd overgedragen op de boom. Dat koorts afbinden was vroeger zeer populair bij het volk.
Heupers schrijft in zijn boek een paar van die verhalen die hij heeft gehoord op:
‘tIs bij ons gebeurd dat er een man aan de koorts lag. Hij was er slim aan toe.Niets hielp, maor toen dee’ iemand uut z’n huus een band on de lindeboom, die voor z’n huus sting en de koorts ging zo over. 

Van de drie lindebomen in de Kerkebuurt zijn er twee door herplanting vervangen. We wensen dat de jonge linden vier eeuwen zullen overleven. Hoe zou Soest er dan uitzien?

We kennen bijna alle kinderen die op de groepsfoto staan. Het zijn de kinderen van twee grote bakkersfamilies uit de Kerkebuurt: Van de Flier en Van Brummelen. Bovenste rij vlnr: 1. Neel van Brummelen 2. Hessel van de Flier 3. meisje Flier (Clara) 4. Gijsje van Brummelen 5. Drieka van Brummelen 6. Henk van Brummelen 7. Mevr. van Brummelen Zittend vlnr: 1. meisje van de Flier (Jo?) 2. Cornelia Catharina van Brummelen (in 1931 overleden) 3. Teuntje van Brummelen 4. Jaike van Brummelen

---

Heeft u aanvullende informatie bij dit artikel, gelieve contact met ons op te nemen

Verdwenen Soest is mede mogelijk gemaakt door