Voormalig Wijkgebouw Soesterberg Lt Koppenlaan

Gepubliceerd 12-04-2017

Gepresenteerd wordt een foto van een pand dat in Soesterberg moet hebben gestaan.
Alleen is de vraag waar dit gebouw stond of wellicht nog staat. Het is pand zal zeker niet in gebruik zijn geweest als woning. Ook lijkt het gebouw door de jaren heen te zijn uitgebreid. Verrassend is de opbouw boven een van de ingangen.

Ten tijde van het maken van de foto wordt de weg aangelegd dan wel wordt deze vernieuwd want deze lijkt opgebroken. 

Reacties aan de hand van de rubriek in de Soester Courant

De foto is gemaakt van een pand dat op Lt . Koppenlaan staat in Soesterberg. Het is een foto van het wijkgebouw van de Nederlands Hervormde Gemeente in Soesterberg en werd gebouwd in 1929 als dependance van het Witte Kerkje in Huis ter Heide. In 1937 werd er een zijvleugel aan gebouwd. Het wijkcentrum werd tot 1965 gebruikt. Aannemer Gijs Hol heeft de kerk gebouwd. Hij woonde er in die tijd tegenover. De kerk is later ook door de Gereformeerde gemeente gebruikt. Midden jaren 60 is de Hervormde Kerk verhuisd naar de Hoeksteen aan de Buys Ballotlaan en de Gereformeerde kerk naar de Vredekerk aan de Gen. Winkelmanstraat. Daarna ius dit Wijkgebouw verkocht aan UBO, beton en bouwmachines. Thans is het in gebruik als kantoorruimte en een fysiotherapiepraktijk. Er is in die bijna 90 jaar veel aan verbouwd, waardoor de originele oude bouwstijl niet meer zo herkenbaar is.

Op de foto ook een kleine klokkentoren.De klok is na het buiten gebruik stellen van deze kerk verhuisd naar de Hoeksteen (de nieuwe kerk van de NH-gemeente), welke inmiddels is afgebroken. De klok zou vervolgens naar de Vredekerk gaan, volgens de verhalen. Alleen daar heeft de klok nooit een plaats gekregen. Uit de reacties is niet duidelijk geworden waar de klok uiteindelijk naar toe gegaan is.

Op de achtergrond is een huis (aan de toenmalige Postweg) zichtbaar dat door de familie Tammer is bewoond en inmiddels is afgebroken vanwege de aanleg van de weg om de kern van Soesterberg heen.

Dit pand bestaat nog steeds in Soesterberg en heeft nu als adres Koppenlaan 24, er is nu een Fysio in gevestigd. 

Voor meer informatie zie ook boek "De geschiedenis van Soesterberg en de directe omgeving tot de 20ste eeuw", blz. 230.

Van mevrouw J. Huttinga kreeg de redactie een kopie van een bijdrage welke gepubliceerd is over het verleden van Soesterberg, waarin de ontwikkeling rondom de Hervormde Kerk uitgebreid is beschreven. De tekst ervan wordt onderstaand weergegeven.

Geschiedenis van de Nederlandse Hervormde Kerk in Soesterberg

Op 6 september 1859 valt het besluit een zelfstandige gemeente Soesterberg te stichten. Omdat de gemeente uit de wijken Den Dolder, Huis ter Heide en Soesterberg zal bestaan, komt de kerk te Huis ter Heide op de hoek van de Dolderseweg en de Zeisterstraatweg. Het gebouw ligt wel buiten de kern van Huis ter Heide, maar staat toch centraal ten opzichte van de drie wijken. Op 31 januari 1860 vindt de eerste kerkeraadsvergadering in de consistorie van de nieuwe kerk plaats. Koning Willem III benoemt op voordracht van de kerkeraad op 20 februari 1860 drie kerkvoogden Zij worden belast met de stoffelijke belangen van de kerk. De eerste vergadering van deze kerkvoogdij is op 7 maart. Daarin vindt de benoeming plaats van notabelen. Deze vormen een college, dat de kerkvoogdij moet controleren Uit dit college worden weer toekomstige kerkvoogden gekozen Bij ministeriële beschikking van 23 maart 1860 wordt Ds. F.L. Rutgers de eerste predikant. Zowel uit de benoeming van de kerkvoogdij als die van de predikant blijkt dat de N.H. Kerk in deze tijd de staatskerk van ons land is. De kerkeraad vergadert niet frequent, slechts wanneer de predikant het nodig oordeelt komt het college bijeen. Een belangrijk punt op de agenda is de verdeling van de gelden onder de armen. In de begintijd zijn er zes vast-bedeelden en tien tijdelijk bedeelden, die jaarlijks totaal f 250.- ontvangen. Aan collecten krijgt de diakonie slechts f 90.- binnen, zodat er een subsidie verkregen wordt voor het resterende bedrag.

Op 7 mei 1864 doet de Synode van de kerk een beroep op de gemeente te collecteren voor de nood in Hongarije. Het is 3 augustus 1864 als de kerkeraad besluit een voorzanger in de kerk aan te stellen. Zijn inkomen wordt vastgesteld op f 40,- per jaar. Voor elke afzonderlijke militaire kerkdienst krijgt hij f 5,-. De kerkeraad loopt hiermee vooruit op een besluit, dat de Synode nog moet nemen, getuige de zinsnede in de notulen: 'maar dat de staat der kerkelijke fondsen niet toelaat om een vaste toezegging dienaangaande te geven voor het jaar 1866, zoodat de benoemde voor dien tijd des noods gratis zijne betrekking zal moeten waarnemen.' De uitverkorene is onderwijzer N. van Veen. Deze wenst niet pro Deo te werken en vraagt direct f 30,- per jaar. Het college kan daaraan niet voldoen en benoemt vervolgens de koster tevens als voorzanger. In datzelfde jaar vertrekt Ds. Rutgers naar Eibergen en volgt Ds. Knottnerus hem op. Ds. J.A. Radix is predikant van 1902 tot 1927. Ds. B. Tuinstra volgt hem op.

Daar de bevolking van de drie plaatsen gestaag toeneemt, wordt de behoefte aan kerkdiensten n de wijken Den Dolder en Soesterberg groter. Chr. Pleines, een Zwitser van geboorte en eigenaar van een zeepfabriek te Den Dolder, richt een kerkzaal in boven zijn fabriek. Elke zondagmiddag houdt hij daar kerkdiensten, waar beurtelings een Hervormde en een Gereformeerde predikant de dienst leidt.

Daar menige Soesterberger de afstand naar de kerk te Huis ter Heide te groot vindt, stelt het hoofd van de Chr. School L.C Hack voor in zijn gebouw kerkdiensten te houden. Deze diensten blijken in een behoefte te voorzien. Het schoollokaal wordt echter te klein en men besluit tot het bouwen van een wijkgebouw. Dit verrijst op de hoek van de Postweg en de Luit. Koppenlaan. Bouwer is aannemer Gijs Hol, die op een steenworp afstand woont. Het gebouw wordt 9 augustus 1929 geopend. De architekt J. Tasseron krijgt een oorkonde aangeboden 'uit dankbare erkenning voor zijn eminente architectonische leiding en zijn practische hulp bij den bouw v/h NEDERDUITSCH HER VORMD- WIJKGEBOUW, te SOESTERBERG'. De kosten van het geheel bedragen f 6637,09. Aan Koningin Emma wordt een verzoek gericht om geldelijke steun. In 1937 wordt het gebouw vergroot door er een vleugel aan te bouwen. Er komt nu ook een ingang aan de Luit.Koppenlaan.In ditzelfde jaar wordt de funktie van voorzanger afgeschaft. De heer Rondeel vraagt ontheffing uit deze funktie en hij krijgt geen opvolger meer. Het is zeer opmerkelijk dat de notulen van de kerkeraadsvergaderingen tijdens de laatste oorlogsjaren geen gespreksstof bevatten, die op die situatie betrekking heeft. Het enige dat over de oorlog vermeld staat ,is te vinden in de notulen van 24 april 1944. Daar geestelijke bijstand voor getroffenen van bombardementen noodzakelijk is, zal een aanvraag ingediend worden voor ouderling C. Top om vrijstelling van het straatverbod na 8 uur 's avonds. Het aantal vergaderingen neemt in 1944 wel drastisch af. Na de bijeenkomst op 10 juli vindt de volgende pas plaats op 21 december, aanvang 2 uur. Daarin wordt Ds. Poot, die in Den Dolder ondergedoken zit, aangesteld om in die wijk pastoraal werk te doen. De eerstvolgende vergadering in 1945 vindt plaats op 24 mei, dus vlak na de bevrijding. Spoedig neemt Ds. Tuinstra afscheid en wordt Ds. Poot uit Eexta, op voorstel van Den Dolder in zijn plaats beroepen.

De Chr. scholen staan onder verantwoordelijkheid van, de kerkeraad. Na de oorlog gaan er stemmen op de school los te maken van de kerk. Dat krijgt ook inderdaad zijn beslag. Op 2 mei 1947 besluit de kerkeraad om jeugddiensten in te voeren. Men vindt dat de jeugd te weinig aan zijn trekken komt. Eénmaal per maand komen de jongelui van de drie wijken in een avonddienst te Huis ter Heide bijeen. Voor deze diensten worden gerenommeerde predikanten van elders uitgenodigd.

De kerk te Huis ter Heide heeft nogal te lijden gehad van het oorlogsgeweld. Een grondige opknapbeurt in 1947 is het gevolg. Bij de ingebruikname zingt het koor 'Soli Deo Gioria' uit Soesterberg. De collecte brengt f1668.- op!

De wijken doen het nog steeds samen met één predikant. Deze preekt beurtelings in de drie wijken. Voor de beide andere diensten worden predikanten van elders gevraagd. De taak van de predikant wordt steeds meer omvattend, zodat er in Den Dolder en Soesterberg hulppredikers benoemd worden. Zo begint kandidaat J. Dol in 1950 in Soesterberg. Na een korte tijd van Roskam Abbing stelt de kerkeraad in 1953 als hulpprediker aan de Indonesische predikant Ds. W.K. Kansil. Deze is vanwege zijn sympathieën voor Nederland uit zijn vaderland gezet en zonder have en goed met vrouw en twee kinderen in ons land opgevangen. Na zijn vertrek in 1958 worden achtereenvolgens Van Drunen, Le Mat en Vroegop benoemd tot bijstand in het pastoraat.

In het wijkgebouw wordt de gemeentezang nog steeds begeleid d.m.v. een harmonium. Dat instrument heeft nauwelijks capaciteit genoeg. In 1951 wordt er een eenvoudig pijporgel in gebruik genomen. De firma Reil te Heerde voert het ontwerp van de eigen organist H.W. van Soest uit.

Op 9 april 1953 valt het besluit de wijken een grote mate van zelfstandigheid te geven. De Kerk heeft een verzekering afgesloten tegen vliegtuigschade. Het wijkgebouw staat dicht bij het vliegveld en het oefenen met militaire toestellen wordt steeds frequenter. De kerkeraad heet in zijn vergadering van 27 september 1963 pastoor De Bruin en kapelaan Van der Sloot welkom. Er wordt uitvoerig en in goede harmonie gesproken over de verhouding Rome/ Reformatie.

Ondanks dat de financiële toestand van de gemeente niet al te rooskleurig is, besluit men toch een echt kerkgebouw te stichten. Van het Rijk komt een subsidie af van f 139.000.-. De kerkeraad geeft op 3 maart 1966 zijn fiat aan de verkoop van het wijkgebouw voor de somma van f 70.000.- . Het lukt de hele operatie financieel, zij het met grote inspanning rond te krijgen.Op 19 februari 1966 wordt het gebouw 'De Hoeksteen' officieel in gebruik genomen. Met ingang van 1 januari 1969 komt de Herv. Gemeente van Huis ter Heide bij Zeist en wordt de wijkgemeente Soesterberg geheel zelfstandig. Daarbij wordt de grens tussen de kerkelijke gemeenten Soesterberg en Zeist verlegd en komt de Johannes Stichting bij Soesterberg.

---

Heeft u aanvullende informatie bij dit artikel, gelieve contact met ons op te nemen

Verdwenen Soest is mede mogelijk gemaakt door