Meisjeszanggroep bij Eltheto aan het Driftje

Gepubliceerd 20-09-2006

Vandaag in Verdwenen Soest een foto van een damesgroep bij het gebouwtje Eltheto die we ook 14 juni j.l. plaatsten en waar veel reactie op kwam. Het blijkt een zangkoor geweest te zijn. We wisten u toen geen enkele naam te noemen. Inmiddels zijn veel namen bekend en we hebben nog wat weerderwaardigheden over de geschiedenis van Eltheto uit het album van de heer Bert van Munster 

We moeten terug naar de jaren dertig. 
De wijk Soest-Zuid was in opkomst en vanuit de Hervormde Oude Kerk wilde men een betere plek voor kerkewerk als catchesatie en meisjes- en jongensvereniging enz. De oude kerk was is die tijd niet doelmatig voor dit werk. Het koor van de kerk was toen nog door een muur afgeschermd van de kerkruimte en het koor was opgedeeld in een gang en kerkeraadskamer en daarboven een zolderruimte voor aktiviteiten. Men wilde voor het kerkewerk een eigen centrum oprichten en al dit werk in een vereniging onderbrengen. En zo gebeurde het ook. De vereniging kreeg omdat zij verbonden was aan de Oude Kerk de naam “de Kerkebuurt”. De beschikking is officieel 26 juli 1934 in de Staats Courant bekendgemaakt. De vereniging kocht voor f 600.= van de kerk een stukje grond aan het Driftje en op die plek is toen Eltheto gebouwd. De Soester aannemer J.C.Geijtenbeek zette het gebouw neer voor de prijs van om en nabij de zeseneenhalf duizend gulden.
Het is dominee van Schaick geweest die de motor tot oprichting van het gebouw is geweest. Hij heeft het zelf op 1 november 1935 geopend

Met de naam Eltheto hebben de Soesters volgens dominee Kloek niet goed raad geweten. De (Griekse) term is een werkwoordsvorm en betekend “het kome”,namelijk het Koninkrijk uit de 2de bede van het’Onze Vader’. De gewone Soesters spreken Eltheto vaak uit met de klemtoon op de middelste lettergreep maar de goede uitsprak is de klemtoon op de eerste lettergreep te leggen:èltheto. 

“Eltheto”heeft jaren een belangrijke funtie vervuld voor het hervormd kerkelijk leven in Soest-Zuid. Jarenland waren er veel aktiviteiten.

De bloeitijd van Eltheto dateren volgens dominee Kloek in de jaren vijftig toen de populaire ds. Van Krugten predikant van Hervormd Soest-Zuid was. Al gauw na de grondige verbouwing van de Oude Kerk zocht men meer ruimte in de buurt voor jeugd en kerkewerk. Deze functie is door de aankoop van de Deel later overgenomen.
In Eltheto vonden aktiviteiten plaats catechisatie vrouwen clubs, de bejaardensocieteit en andere kringen. Verder werd er zondagsschool gehouden en was het wijkgebouw ook het onderkomen van knapen- en meisjesverenigingen , en het dameskoor zoals op bijgaande foto. Men kon de ruimte ook huren om er een feest te geven. Het zangkoortje stond onder leiding van Lenie Berlijn.Over het koortje nog het volgende: Rietje Huisman lette niet op en de leidster zei dat Rietje beter haar best moest doen anders mocht zij niet meezingen voor de radio in het programma van Jacob Hamel .Of de jonge dames ooit iets voor de radio ten gehore hebben gebracht is niet bekend.

In de oorlog is het gebouw een poosje door de Duitsers gevorderd.

In de jaren vijftig zond de NCRV-radio regelmatig kerkdiensten uit, die in Eltheto werden gehouden. Doordeweeks werd het gebouw meer en meer voor algemene doeleinden gebruikt, gymnastiekvereniging "Olympia" en "de Springbokken" gebruikte de zaal als oefenruimte. In die tijd werd het gebouw vergroot met een aanbouw en vond de Openbare Bibliotheek Soest-Zuid en de Chr.Kleuterschool Soest-Zuid er onderdak. Hoofd van deze school was mevrouw P.N.M.Spijker-Starink. 

In de jaren zestig kwamen Soesters met Turkse gastarbeiders hier samen om elkaars gewoonten beter te leren kennen. Om die reden werd voor het gebouw een tegelpleintjes aangelegd waar de gasten Turkse dansen demonstreerden. Er trad soms een heuse buikdanseres op en de Soesters maakten voor het eerst kennis met Oosterse dansen en muziek. We leerden wat de Ramadan en de vastenperiode voor de Islamieten betekende en we hadden bewondering voor de strenge regels van vasten die door de gelovigen van de Islam nog strikt werden nageleefd. Tijdens het Suikerfeest na de vasten mochten we voor het eerst ook proeven van de van honingdruipende mierszoete Turkse hapjes die de Turkse vrouwen hadden bereid. 
De gemeente had plannen voor hartje Zuid. Op 2 januari 1986 heeft de vereniging het wijkgebouw Eltheto met aangrenzend terrein verkocht aan de fa G.W.van de Grift BV te Soest.Bij de mensen die ons belden proefde we soms enige weemoed naar dit stukje Verdwenen Soest.

Nagekomen commentaar: ELTHETO of ELTHATO ?
Uw artikeltje in de Soester Courant van 20 september jl over het protestants
-christelijk clubgebouw Eltheto heeft mijn bijzondere aandacht getrokken en misschien kan ik hieraan nog een kleine bijdrage toevoegen. 
Inderdaad hebben zich in Eltheto in het verleden heel wat aktiviteiten afgespeeld, maar uit eigen ervaring weet ik te melden dat er ook tafeltennis gespeeld werd.
Rond 1953 raakte ik in gesprek met de toenmalig busconducteur bij de Fa. Tensen, Piet Blom. Toen hij vernam dat ik graag tafeltennis speelde, nodigde hij mij uit om een partijtje met hem te spelen in het clubgebouw Eltheto, waar ik nog nooit eerder was geweest en waarvan ik zelfs het bestaan niet kende. Bij binnenkomst zag ik dat er al fanatiek op een paar tafels werd gespeeld. Piet had alles goed geregeld en we konden al gauw met inspelen beginnen. Waarschijnlijk was hij op zoek naar nieuw talent voor de club, want ik werd behoorlijk op de proef gesteld. Ik kon het hoge tempo niet volgen en moest de eer aan hem laten. Toch vond ik het erg leuk en heb ik hieraan een goede herinnering over gehouden. 
Verder las ik in uw bijdrage meer over de betekenis van Eltheto. Het zou ontleend zijn aan het Oudgrieks en een werkwoordsvorm zijn met de betekenis "dat Hij kome", zoals in het Onze Vader voorkomt. Daar de Griekse taal ook mijn interesse heeft heb ik navraag gedaan bij een ervaren docent Grieks. Hij vertelde mij dat het Onze Vader voorkomt in het evangelie van Mattheus 6.10 en Lucas 11.2 die geschreven zijn in het zgn Koine Grieks. Het Koine Grieks raakte in zwang rond het gehele Middellandse Zeegebied en KLein-Azie na de veroveringen van Alexander de Grote. In genoemde evangelien komt echter de werkwoordsvorm Elthato voor. Dus moeten we concluderen dat Eltheto niet rechtstreeks van het Onze Vader afkomstig is. Het woord Eltheto komt weliswaar met dezelfde betekenis uit het Oudgrieks dat vele eeuwen eerder gesproken en geschreven werd.
De vertaling "dat Hij kome" zou wellicht beter vervangen kunnen worden door "dat het kome", doelend op het " Rijk Gods".
Ik hoop u met mijn informatie van dienst te zijn geweest.
Met vriendelijke groeten, Maarten Timmermans (oud Soestenaar)

---

Heeft u aanvullende informatie bij dit artikel, gelieve contact met ons op te nemen

Verdwenen Soest is mede mogelijk gemaakt door